Vendelen
Vendelen, beter bekend onder de term vaandelzwaaien of vendelzwaaien, is een uiting waarbij behendigheid en lenigheid centraal staan. Vendelzwaaien is het uitoefenen van een aantal slagen met een stok met contragewicht, voorzien van een stoffen (lappen)doek. Vendelen is een artistieke bezigheid, wanneer het door bekwame, kundige handen uitgeoefend wordt. Er ontstaat dan een spel van meer dan plezier alleen, maar ook van toegewijde eerbied.
De vendelhulde zelf wordt een gebed en strijd genoemd, terwijl de vendeliers er steeds aan worden herinnerd, dat ze met gewijde vendels vendelen. Als we de vendeliers volgen in hun slagen kunnen we het volgende herkennen:
- Het rondzwaaien boven het hoofd betekent: houd je kloek en sterk in de strijd die komen gaat.
- Als de vlag wordt rond gegooid om de hals betekent dit: weer je geducht al zal dit ook je hoofd moeten kosten.
- Wanneer de vlag om de lendenen wordt gedraaid : geef aan dit werk je kracht, je lichaam en desnoods je leven.
- Als de vlag draait om de knieën betekend dit: houd je leden lenig en je kunt ook knielen.
- De vlag draait om de enkels: laat de vlag steeds draaien, maar zorg ervoor dat deze schoon en rein blijft, het symbool hiervan is dat de vendelier mag nimmer met het vendel de grond zal raken. Zo heeft elke slag die wordt gemaakt met het vendel zijn eigen betekenis.
In brabant kennen we groepsvendelen, acrobatisch/solo vendelen en groeps-acrobatisch vendelzwaaien. In deze klassen worden op de diverse schuttersconcoursen wedstrijden georganiseerd op veelal mechanische muziek. Een bekwame jury beoordeeld de slagen en geeft hier een rapport over uit, waarmee men prijzen kan behalen.
Klassiek en acrobatiek
Bij het vendelen, een zeer oud gebruik bij de gilden, worden twee vormen onderscheiden: het klassiek en acrobatiek vendelen.
Het klassiek vendelen is het zowel rechts als links zwaaien van de vaan in staande houding van het hoofd tot de voeten. Wanneer dus een vendelgroet wordt gebracht, moet dit staande geschieden. Bij het klassiek vendelen wordt met name gelet op de houding, het mooi vlak houden van de vaan en de logische opbouw van figuren.
Bij het acrobatiek vendelen beweegt de vendelier zijn vaan eveneens met de rechter- en linkerhand, doch in knielende, liggende en zittende houding. Bij alle figuren die de vendelier maakt, mag het vaandel de grond niet raken. Want de gildevaan is een symbool van reinheid en moet dus onbesmet blijven.
Individueel en groepen
De individuele vendeliers komen uit in de Vaandelklasse, klasse A, klasse B en klasse C.
Voor de jeugdige vendeliers is er een afzonderlijke klasse waarin ze elkaar zullen bekampen. Bij de groepen zijn er twee categorieën: de eerste bestaat uit groepen van 4-5 vendeliers, de tweede uit 6 en meer vendeliers.